سوال: چرا باید یک روحانی که فقط سرش در نماز و خداست در مود هنر موسیقی که این روزها بیشترین پیشرفت کرده بدون هیچ شناختی نظر دهد و اعلام کند که موسیقی حرام است!
پاسخ:
پرسشگر گرامی با سلام و تشکر و تسلیت ایام عزای امام
حسین (ع)
1- موسیقی بر دو قسم است:
پی‌نوشت‌ها:
1. آیت الله خامنه ای، استفتاآت، سوال1127و1139.
2. اولین دانشگاه و آخرین پیامبر ،ج15 ،ص 182 ؛ شهید هاشمی نژاد، مناظره دکتر و پیر ،بخش موسیقی و اعصاب.
3. اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج15، ص 185 .
4. همان.
5و6. میزان الحکمه، عنوان 3122.
7 ،بیست‌پاسخ، مؤسسة‌در راه‌حق، ص191، به‌نقل از وسائل‌الشیعه، ج2، ص957.
8. مستدرک‌الوسائل، ج2، ص458.
9 . میزان الحکمه، عنوان 3122.
10 . همان، عنوان 3122.
11. همان، عنوان 3121.
12. همان، عنوان 3121.
13 . همان، عنوان 3121.
1- موسیقی بر دو قسم است:
- الف: موسیقى که به نظر عرف مردم، مطرب، و متناسب با مجالس لهو و لعب و عیش و نوش باشد.نواختن و گوش دادن به این قسم موسیقی و ترانه حرام است .
- ب: موسیقى غیر مطرب و معمولى که انسان را به هیجان شهوانى وادار نمی‌کند ؛ این قسم موسیقی حرام نیست. هم چنین اگر موسیقی مشکوک باشد که آیا از قسم حرام است یا از قسم حلال؛ گوش دادن به این موسیقی مشکوک هم اشکال ندارد ، گرچه خوب است که انسان احتیاط کند.(1)
- الف :ضعف‌اعصاب و اختلال‌حواس: موسیقی به ویژه آهنگ های‌حساس آن تحریکاتی در اعصاب"سمپاتیک" و "پارا سمپاتیک" به وجود می‌آورد که در نتیجه تعادل این اعصاب به هم می خورد و انسان دچار ضعف اعصاب می‌گردد:(2) دکتر« دلف‌آدلر» پرفسور دانشگاه کلمبیا می‌گوید: بهترین و دلکش‌ترین نواهای موسیقی شوم ترین آثار را روی سلسله اعصاب انسان باقی می‌گذارد. اصولاً شنیدن موسیقی و کنسرت در اعصاب یک نوع اثر تخدیری ایجاد می‌کند که نجات از آن مشکل است. کسانی که با موسیقی سر و کار دارند، معمولا عمر کوتاه تری دارند(3) . در اثر هیجانات روحی و روانی و وارد شدن فشار بر قلب ، گرفتار سکته های قلبی می گردند. تأثیر موسیقی بر معده: براساس آزمایش‌هایی که پرفسور "لودویگ دوملینگ" درباره موسیقی‌های شب‌کوتاه، موزارت، سمفونی، سرنوشت بتهون، موزیک بیت، آوازهای پاپ یعنی موزیک مدرن نسل جوان انجام داده و آزمایش های مکرر انجام گرفته، ترشح عصاره گوارشی معده و اسید کلریدریک در کسانی که به موزیک پاپ گوش کرده بودند، پیش از سائرین تقلیل و کاهش یافته بود.(4)
- ب: ضرر های اخلاقی: مجالس موسیقی از نظر زیان‌های فردی و اجتماعی، باعث گناهان‌فراوان می‌شود. موسیقی سهم بزرگی در به وجود آوردن ناپسندی ها و پلیدی‌ها دارد. نغمات موسیقی اجتماع را به فساد و انحراف می‌کشاند. موسیقی مخصوصاً در محافل مختلط و به ویژه در صورتی که خواننده زن باشد، مهیّج شهوت و هوس‌است. باعث شهوت‌رانی و عشق بازی و اعتیاد به آن می‌شود . جامعه را دچار گناه و لغزش‌های فراوان می‌کند. موسیقی انسان را به لهو و لعب و عیّاشی و‌بی بند و باری سوق می‌دهد . باعث تزلزل اعتقادات مذهبی و لاقیدی می‌شود. در روایات از رسول گرامی اسلام نقل شده : " سه چیز قلب انسان را پر قساوت می‌گرداند: شنیدن و گوش دادن به صداها و گفتارهای لهو؛ دنبال صید رفتن برای خوشگذرانی؛ به دربار شاهان رفت و آمد کردن."(5) باز فرمود: "چهار چیز قلب را فاسد می‌کند و موجب نفاق قلبی می‌شود: گوش دادن به لهویات؛ فحّاشی‌کردن؛ به دربار سلاطین رفت و آمد کردن و دنبال صید رفتن".(6)
- ج: بزرگ ترین ضرر موسیقی‌های مبتذل و لهوی دوری از خدا است. سعادت یاد خدا است که مایه حیات و اطمینان قلب می‌شود. کارهای‌غفلت آور در اسلام ناروا قلمداد شده ، موسیقی و غنا و رقص و مجالس لهو و لعب نقش مؤثری در غفلت از خدا دارد. اسلام چیزی را بدون جهت حرام نمی‌کند. موسیقی چون از جهات مختلف زیان بخش‌است، در اسلام تحریم شده است. مسعده بن زیاد می‌گوید: در خدمت امام ششم بودم که شخصی‌گفت: در همسایگی من کسانی هستند که کنیزهای آوازه خوان‌و موسیقی دان دارند . گاه و بیگاه می‌خوانند و می‌نوازند. گاهی که برای کاری به طرف دیوار خانه آنان می روم، اندکی توقف می‌کنم تا آواز آن‌ها را بهتر و بیش تر بشنوم! حضرت‌فرمود: دیگر این کار را تکرار مکن.(7) پیامبر(ص) فرمود: " خدا مرا به رسالت بر انگیخته است تا برای مردم جهان رحمت باشم . آنان را به سوی سعادت راهنمایی کنم. خدا فرمان داده که آلات موسیقی را محو کنم و کارهای جاهلیّت را براندازم. (8) اگر انسان خود را در وادی موسیقی‌های مهیّج و مطرب و رقص و پای‌کوبی بیاندازد، کم‌کم از خوبان و خوبی‌ها فاصله‌می‌گیرد. از تلاوت قرآن، رفتن به مساجد، خواندن نماز و دوستان صالح‌فاصله می‌گیرد، به حدّی می‌رسد که اصلاً از خوبی‌ها بدش می‌آید . بد و بدی‌ها را دوست می‌دارد . همواره با آن‌ها همراه می‌شود. بدترین آثار منفی خانوادگی موسیقی که تجربه آن را نیز ثابت کرده، آن است که غیرت ناموسی را در مردان و عفت و حیا را در زنان از بین می برد.
- یکى از اصحاب رسول خدا از جایى عبور می‌کرد. صدای موسیقى شنید. انگشت‌هایش را در گوشش کرد تا صدا را نشنود و سپس گفت: با پیامبر از جایى می‌گذشتیم که چنین بود. پیامبر با دست‌هایش گوشش را گرفت تا صدا را نشنود».(10و11)
- باز رسول الله فرمود: «غنا و آوازهاى لهوى (ترانه) باعث نفاق در قلب می‌شود».(12)
- و فرمود: «از شنیدن‌چنگ و غنا دورى کنید. آن‌ها در قلب شما نفاق ایجاد می‌کند»(13)؛ یعنى کم کم طورى می‌شوید که ظاهراً مسلمان هستید، ولى در عمل و کردار اسلام را قبول ندارید.
پی‌نوشت‌ها:
1. آیت الله خامنه ای، استفتاآت، سوال1127و1139.
2. اولین دانشگاه و آخرین پیامبر ،ج15 ،ص 182 ؛ شهید هاشمی نژاد، مناظره دکتر و پیر ،بخش موسیقی و اعصاب.
3. اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج15، ص 185 .
4. همان.
5و6. میزان الحکمه، عنوان 3122.
7 ،بیست‌پاسخ، مؤسسة‌در راه‌حق، ص191، به‌نقل از وسائل‌الشیعه، ج2، ص957.
8. مستدرک‌الوسائل، ج2، ص458.
9 . میزان الحکمه، عنوان 3122.
10 . همان، عنوان 3122.
11. همان، عنوان 3121.
12. همان، عنوان 3121.
13 . همان، عنوان 3121.